30 روش املا
۱٫ املا به صورت گروهی. به این شکل که بچه ها را به گروه های ۵ یا ۶ نفره تقسیم می کنیم و در هر گروه، هر خط را یک نفر از گروه می نویسد و در انتها نمره گروهی می دهیم و آن املا در پوشه کار گروه ها قرار می گیرد.
۲٫ هر گروه یک متن املا با کمک تمام اعضای گروه خود می نویسد و ما املای تمام گروه ها را جمع آوری کرده و می خوانیم و سپس یا بهترین متن املا را به کل کلاس می گوئیم و یا از هر گروه یک پاراگراف انتخاب کرده و املای تلفیقی تهیه کرده و به کل کلاس، املا می گوئیم. در این صورت متن املا را بچه ها انتخاب کرده اند.
۳٫ بچه ها را گروه بندی می کنیم و سپس هر گروه متن املا را می نویسد و برای گروه دیگر می خواند تا آن گروه بنویسند. املا گروه به گروه نام دیگر این املا است.
۴٫ در روش دیگر، باز بچه ها به گروه های ۵ یا ۶ نفره تقسیم می شوند. ۱۰ کلمه مهم از درس انتخاب می کنیم و از بچه ها در گروه ها می خواهیم که هر کدام جمله ای را در ارتباط با درس بنویسند و از کلمات مهم مورد نظر استفاده کنند و هر گروه جملات خود را کنار هم گذاشته و یک من کوتاه و زیبا بسازد.
۵٫ در مواقعی که شاگردی ضعیف است و در املا پیشرفت چندانی ندارد، می توان در هنگام املا دانش آموز ضعیف را کنار دانش آموز قوی نشاند تا بعضی از لغات را که برایش مشکل است، با مشورت بنویسد. در نتیجه دانش آموز ضعیف، هم آن لغت را به خوبی به ذهن می سپارد و هم با افت نمره به طور مکرر مواجه نمی شود. البته این روش نباید به طور تکرار و همیشگی باشد.
۶٫ در هنگام تصحیح کردن املا، معلم صحیح لغات را نمی نویسد و دانش آموزان خودشان درست لغات را از کتاب پیدا می کنند و بعد ما به آن املا نمره می دهیم. یعنی، ابتدا دور کلمات اشتباه خط می کشیم و صحیح آن را بچه ها می نویسند و ما به صحیح نوشتن آنها نمره می دهیم.
۷٫ روش دیگر این است که معلم بهتر است متن دیکته را قبل از املا برای بچه ها بخواند، ولی بچه ها چیزی ننویسند و تنها گوش دهند.
۸٫ بعد از املا هم باید متن مجددا خوانده شود، یعنی در هر املا کل متن باید سه بار خوانده شود.
۹٫ در صورت دیگر املا، می توان شفاهی، املا را خواند و بچه ها لغات مهم آن را هجی کنند و در هوا بنویسند.
۱۰٫نوع دیگر املا می تواند چنین باشد که شاگرد پشت سری کلمات را روی پشت فرد جلویی بنویسد و شاگرد جلویی از روش حرکت انگشتی فرد عقبی بتواند لغات را بفهمد و بنویسد که این یک نوع بازی و املا است.
۱۱٫در روش دیگر به بچه ها می گوئیم روزنامه با خود به کلاس بیاورند و لغات را ببرند و از لغات بریده شده یک بند املا برای ما درست کنند و بر روی ورقه بچسبانند. یا این روش می تواند به صورت گروهی هم صورت گیرد.
۱۲٫می توان املایی را به صورت پلی کپی بدون نقطه، بدون تشدید و یا به صورت لغات ناقص به دانش آموزان داد تا آنان در جای مناسب نقطه بگذارند و یا تشدید قرار دهند یا لغات ناقص را کامل کنند.
۱۳٫می توان املا را به صورت لغات صحیح و غلط در کنار هم قرار داد تا بچه ها کلمه غلط را خط بزنند.
۱۴٫روش دیگر املا می تواند به صورت تصویری باشد. یعنی، شکل را به دانش آموزان بدهیم تا آنان املای صحیح آن را بنویسند.
۱۵٫املای تقویت حافظه : بدین صورت که معلم متنی را روی تخته می نویسد و سپس متن را برای دانش آموزان می خواند و سپس روی نوشته هایش روی تخته پرده می کشد و بچه ها باید هر آنچه از متن فهمیده اند را بنویسند. سپس معلم پرده را از تخته برمی دارد و بچه ها متن خود را با متن تخته مقایسه می کنند و به خود امتیاز می دهند.
۱۶٫روش دیگر، می تواند استفاده از آینه باشد که کلمات را برعکس بنویسیم و بچه ها با آینه درست آن را بنویسند و یا صحیح آن را بخوانند.
۱۷٫املای آبکی : روش دیگر، استفاده از آب و محیط حیاط مدرسه است. بدین ترتیب که بچه ها به صورت انفرادی و یا گروهی با خود آب پاش به مدرسه می آورند و با آب املا را روی زمین بنویسند و گروهی نوشته های خود را تصحیح کنند.
۱۸٫روش دیگر در تصحیح املا این است که دانش آموزان با اشتباهات خود جمله بسازند و یا املا به صورت جمله سازی از لغات مهم درس باشد.
۱۹٫کلمات مهم یا مشکل درس را روی پارچه بنویسند و سپس با خمیر و یا نخ و سوزن کلمات را بسازند و یا بدوزند که در این صورت املا با هنر و بازی توأمان می شود. (یادگیری تلفیقی)
۲۰٫دانش آموزان از اشتباهات خود در املا کلمات هم خانواده، متضاد و یا هم معنا بنویسند.
۲۱٫برای آشنایی دانش آموزان با انواع صداها و لهجه ها در هنگام املا گفتن و از این که بچه ها تنها به صدا و لحن معلم خود خو نگیرند، معلم می تواند از اطرافیان خود بخواهد تا متن املا را بر روی نوار بخوانند و صدای خود را ضبط کنند و سپس آن متن را به کلاس بیاورد و بچه ها از روی آن نوار املا بنویسند و در هنگام ارزشیابی و یا هر زمان دیگر بچه ها دچار مشکل نشوند.
۲۲٫همکاران معلم می توانند در املاهای کلاسی جای خود را تعویض کنند و به بچه های کلاس های دیگر املا بگویند تا بچه ها با انواع صداها و لحن و گویش در املا آشنا شوند.
۲۳٫دانش آموزان می توانند به والدین خود املا بگویند و والدین در املای خود چند کلمه را اشتباه بنویسند تا بچه ها آنها را تصحیح کنند و به پدر و مادر خود نمره دهند.
۲۴٫بچه ها می توانند به معلم خود املا بگویند. هر گروه یک پاراگراف به معلم خود بگوید و در انتها گروه ها ورقه معلم را تصحیح کنند و یا هر گروه پاراگراف مخصوص به خود را تصحیح کند. البته بهتر است معلم چند کلمه را عمدا اشتباه بنویسد.
۲۵٫برای والدین بی سواد، فرزند می تواند صدای خود را ضبط کنند و از روی صدای خود به خودش املا بگوید. یعنی صدای ضبط شده خود را جایگزین صدای اولیای خود که بی سواد هستند، نماید.
۲۶٫یکی دیگر از روش ها برای تصحیح املا این است که می توان املا را به بچه ها داد تا تصحیح کنند، ولی در نهایت نمره نهایی را معلم بدهد و یا دانش آموزان تصحیح کننده با مداد کنار دفتر فرد، نمره بگذارند و بعد معلم، نمره خود را با نمره ای که دانش آموزان داده مقایسه کند.
۲۷٫معلم لغاتی را بر روی مقوا می نویسد و مقوا را به تخته نصب می کند و زمان کوتاهی وقت می دهد تا دانش آموزان کلمات را به دقت نگاه کنند و سپس مقوا را جمع می کند. در این جا بچه ها هر آنچه از لغات در ذهنشان مانده است را می نویسند و ما لغات و کلمات آنان را تصحیح می کنیم تا دقت آنان سنجیده شود.
۲۸٫دانش آموزان املا را در هوا بنویسند و ما هم در هوا تصحیح کنیم نه با قلم و روی کاغذ.
۲۹٫روش دیگر املا که همراه با بازی هم است، این است که دانش اموزان با گچ روی زمین مدرسه و حیاط مدرسه دیکته بنویسند و سپس حیاط را دسته جمعی بشویند تا آثار گچ حیاط مدرسه را کثیف نکند.
۳۰٫معلم می تواند املا را بر روی چندین کارت بنویسد و این کارت ها بین گروه ها تقسیم شود تا تمام گروه ها کارت را ببینند و سپس کارت ها را جمع کرده و از روی آنها املا بگوید. لازم به تذکر است که روش های املا که به عنوان نمونه بیان گردید را نباید به عنوان روش واحد تلقی کرد. اگر هر روشی بیشتر از اندازه استفاده گردد، ارزش آموزشی خود را از دست می دهد. لذا اگر معلم بنا به ضرورت و در نظر گرفتن تنوع ، روش های متنوع املا را به کار گیرد نتیجه مفیدی عاید دانش آموزان خواهد شد.
نام اصلی : میرزا جبار عسگرزاده